ZESTA PUNTA

Zesta-puntaren historia laburra.

ZESTA PUNTAREN SORRERA

 

Ganich Halsometek, Saint-Pee sur-Nivelleko (Lapurdi) basozainak, 1926-1-18an idatzitako eskutitzaz ari gara. Gure Erria aldizkarian argitaratu zen eta interesgarriena itzultzen dugu:: ““Pilota jokoaz hitz egin nahi dut, euskal joko eder eta xarmagarri honetaz. Uste dut oso pertsona gutxik dakitela non eta nola asmatu zuten Zesta-punta edo Shistera, eta iruditzen zait Euskal Herriko gauza asko bezala, hori ere galdu egingo dela garai hartako gauean”.

Zesta-punta Saint-Pee sur-Nivellen asmatu zuten, noiz? Antza denez, Oiha Kontenera etxeko seme Juan de Ithurbidek eta Juanito errementari izenarekin ezaguna. 1844an jaio zen. Juanito k esku artean hartu zuen Shistera izeneko zur bihurrituko ontzi horietako bat, bi muturrak puntazorrotzak ziren, eta pilota bi edo hiru aldiz jo zuen. Berehala bururatu zitzaion beste Shistera bat eraiki zitekeela, larruzko eskularru gisa.

Juanito 13 urte izango zituen zelaian ganadua zaintzen ari zela, Shisterak egiten hasi zenean. Horregatik ondorioztatzen dugu Shistera edo Zesta-punta 1857an asmatu zela.

Juanitoren fantasia izugarriak larruzko eskularru zaharraren ordezko onargarria bihurtu zuen shistera, gaur egungo zesta-puntaren ama izan zena. Zesta-punta sortu zenetik, etengabe hobetzen joan zen, eta bi etapa bereiz daitezke: saski lau eta laburrarena, 1888 arte, eta saski luze eta zulatuarena, Melchor Guruceaga jokalari errenteriarrak sortu zuenetik.

Gaur egungo zesta-puntari Shistera, Joko-Garbi eta Punta Bolea ere deitu izan zaio.